ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗΣ
Θεσσαλονίκη Οκτώβριος 2010
.................................................................................................................................................................
Η σημασία της Άνω Πόλης είναι μοναδική, καθώς η περιοχή αποτελεί εκείνο το κομμάτι της Θεσσαλονίκης που εξελίχθηκε μέσα από μία αδιάσπαστη ιστορική πορεία αιώνων, όπως αυτή αποτυπώνεται στα μνημεία της. Μνημεία Ελληνιστικά, Βυζαντινά, κτίρια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, Οθωμανικά και κτίσματα εκλεκτικισμού αλλά και η προσφυγική και η σύγχρονη οικιστική περίοδος της πόλης. Όλη αυτή η οικιστική ποικιλία μέσα σε ένα, μοναδικό σε ομορφιά, ιστορικό πολεοδομικό ιστό, από δρομάκια και αδιέξοδα, από γειτονιές που διατηρούν ακόμη το ανθρώπινο άρωμά τους, αναδεικνύει την Άνω Πόλη, σε ένα οικισμό με εξαιρετικό ενδιαφέρον, που βοηθά καθοριστικά ,στην προσέγγιση της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Τον πολεοδομικό αυτόν ιστό, που αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του οικισμού, άφησε άθικτο μετά την πυρκαγιά του 1917 το σχέδιο του Εμπράρ διότι ο ίδιος αντιλαμβανόμενος την εξαιρετική πρωτοτυπία του τον σεβάστηκε. Κάθε επέμβαση σε αυτόν τον ξεχωριστό χώρο απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και σεβασμό.
Ωστόσο η ανησυχία των κατοίκων για το μέλλον του οικισμού, είναι έντονη και δικαιολογημένη, ύστερα από ατυχείς επεμβάσεις και αποσπασματικούς προγραμματισμούς, από εργολαβικές υπερβάσεις, αλλά και την αδιαφορία των υπευθύνων φορέων της πόλης να εντάξουν την διάσωση και ανάδειξη της Άνω Πόλης στις προτεραιότητες των διεκδικήσεων τους για την Θεσσαλονίκη, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Τα προβλήματα της περιοχής είναι πολλά και η απουσία των απαιτούμενων λύσεών, την καταδικάζουν σε μια πορεία παρακμής, αντίθετη προς την ιστορικότητα της. Τα προβλήματα αυτά είναι:
1.ον Η έλλειψη ολοκληρωμένου προγράμματος ανάπλασης.
Το πρόγραμμα θα πρέπει να σεβαστεί τον ιστορικό πολεοδομικό ιστό και να λάβει σοβαρά υπόψη του τη συνέχεια και διάσωση όλων των ιστορικών περιόδων της πόλης, όπως αυτές έχουν αποτυπωθεί στην περιοχή. Δηλαδή, την αποκατάσταση των μνημείων και των διατηρητέων κτιρίων, τη διαφύλαξη των ιχνών της προσφυγικής εγκατάστασης και την προστασία του ιστορικού πολεοδομικού ιστού, από τη λογική των κατεδαφίσεων, των διαπλατύνσεων και διανοίξεων που επικράτησε στο παρελθόν.
Το πρόγραμμα θα πρέπει να αποβλέπει στην ανάδειξη της Άνω Πόλης, ώστε, σε σχέση πάντα με το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, να αποτελέσουν τον πολιτιστικό άξονα της σύγχρονης αστικής ανάπτυξης της Πόλης. Το πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να εξασφαλίζει τη συναίνεση των φορέων της Πόλης ώστε να περιοριστούν κωλυσιεργίες και παλινωδίες.
2ον. Η προστασία των ιστορικών συνόλων και κτισμάτων.
Δεν νοείται παραδοσιακός οικισμός χωρίς αποτελεσματική πολιτική αποκατάστασης των ιστορικών κτισμάτων. Η επέκταση του χαρακτηρισμού σε ένα σοβαρό αριθμό κτιρίων και όχι μόνο,( με τα σχετικά πρόσφατα διατάγματα), παραμένει ως ένα θετικό βήμα, μετέωρο ωστόσο, αφού δεν συνοδεύτηκε από μέτρα οικονομικής στήριξης για την αποκατάστασή τους. Ο μοναδικός αρχιτεκτονικός και ιστορικός αυτός πλούτος καταρρέει ή καίγεται, και η καταστροφή αυτή είναι δυστυχώς οριστική και μη αναστρέψιμη. Θεωρούμε το πρόβλημα των διατηρητέων και την εγκατάλειψη τους, ως το μέγιστο των προβλημάτων της Άνω Πόλης, αλλά και της Θεσσαλονίκης γενικότερα, αφού η καταστροφή αυτή πλήττει την ίδια την ιστορική μνήμη και την ταυτότητα της Πόλης.
Προτάσεις. Επισυνάπτουμε σχετικό κατάλογο ιδεών για την εξεύρεση πόρων για την αποκατάσταση των διατηρητέων.
3ον. Ο προσφυγικός οικισμός, «καστρόπληκτα».
Στην κατηγορία των διατηρητέων θα πρέπει να υπαχθούν και οι κατοικίες στη ζώνη κατά μήκος των τειχών, «Καστρόπληκτα», ή τουλάχιστον εκείνα τα σύνολα που προτείνεται να διατηρηθούν στη μελέτη που εκπονήθηκε από τον Οργανισμό Ρυθμιστικού, αντίγραφο της οποίας σας επισυνάπτουμε. Η εισήγηση της μελέτης αυτής προσεγγίζει τα θέματα με πολεοδομική ευαισθησία και σεβασμό στην ιστορία της περιοχής και χαρακτηρίζεται από επιστημονική εγκυρότητα και από βαθειά γνώση και αγάπη για την Πόλη.
Η Άνω Πόλη υποφέρει από την έλλειψη δημιουργικής φαντασίας στη διαχείριση του μνημειακού της αποθέματος, και από την επικράτηση μιας παρωχημένης λογικής για την έννοια του μνημείου, με αποτέλεσμα να μην έχει εξ ολοκλήρου αποσοβηθεί ο κίνδυνος για την κατεδάφιση όλων ανεξαιρέτως των προσφυγικών κτιρίων κατά μήκος των τειχών. Ειδικότερα, και για τις κατοικίες που εκτείνονται από το ύψος της Μονής Βλατάδων και προς τα δυτικά, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έχει αποζημιώσει ο Δήμος, με σκοπό την κατεδάφιση τους, θα προτείναμε τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως μοναδική ιστορική μαρτυρία της προσφυγικής περιόδου της Θεσσαλονίκης (προσφυγομάνα είναι ο τίτλος της Θεσσαλονίκης), και
την αποκατάσταση της προσφυγικής γειτονιάς, με προσεκτική την μερική αλλαγή χρήσεων διατηρώντας την κυρίαρχη παρουσία της κατοικίας.
4ον. Ο οικισμός Επταπυργίου ( Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης).
Είναι πραγματικά απορίας άξιον η Βυζαντινή Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης (περιοχή Επταπυργίου) να μην συμπεριλαμβάνεται στο προστατευμένο οικισμό της Άνω Πόλης. Η περιοχή αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την ανάλογη οπτική όπως και η Άνω Πόλη.
5ον. Τα μνημεία και ο περιβάλλων χώρος τους.
Η προβληματική σχέση των μνημείων με τον ευρύτερο χώρο τους, μειώνει την πολιτιστική τους εμβέλεια και τα θέτει στο περιθώριο της ζωής της περιοχής και της πόλης.
Προτάσεις. Θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική πρόνοια για την αποκατάσταση τους καθώς και του περιβάλλοντος αυτά χώρου, με στόχο την αρμονική ένταξή τους στον οικιστικό ιστό, π.χ. στην περίπτωση του Ιερού Ναού της Αγίας Αικατερίνης, θα μπορούσε να γίνει ανάπλαση των προσόψεων των κτιρίων που περιβάλλουν το μνημείο. Είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για τα μνημεία της περιοχής.
6ον. Το Κυκλοφοριακό. Το οποίο διαρκώς επιδεινώνεται όπως σε όλη την πόλη.
Τα προβλήματα της κυκλοφορίας στην Άνω Πόλη, σύμφωνα με την τελευταία κυκλοφοριακή μελέτη, αλλά και από την συσωρευμένη εμπειρία μας, οφείλονται σε τρεις βασικούς παράγοντες.
- Στην έλλειψη χώρων στάθμευσης.
- Στη διερχόμενη κυκλοφορία.
- Στην ανεπάρκεια κατάλληλων δημόσιων μέσων μεταφοράς.
Έχουν δεσμευτεί οικόπεδα από την δεκαετία του 80 για την δημιουργία parking, τα οποία παραμένουν στα χαρτιά με φανερό τον κίνδυνο να αποχαρακτηριστούν.
Όσον αφορά τη διερχόμενη κυκλοφορία, χιλιάδες αυτοκίνητα από τους όμορους Δήμους, εισέρχονται καθημερινά από και προς τον περιφερειακό και διασχίζουν την περιοχή για συντόμευση διαδρομών, επιβαρύνοντας το οδικό δίκτυο της Άνω Πόλης.
Εκατοντάδες φορτηγά και βαριά δομικά μηχανήματα (μπετονιέρες-σκαπτικά, ψυγεία, κλπ) διέρχονται μέσα από τον οικισμό, όλο το εικοσιτετράωρο, δίχως κανένα χρονικό περιορισμό, ούτε κανένα περιορισμό του βάρους τους .
Πολλές θέσεις στάθμευσης, επίσης, καταλαμβάνονται από αυτοκίνητα άλλων περιοχών όπως π.χ. από την Ολυμπιάδος και τους θαμώνες των δεκάδων καφετεριών και ταβερνών που λειτουργούν στην περιοχή.
Οι επισημάνσεις αυτές αρκούν για να ακυρώσουν εκείνες τις απόψεις που θεωρούν ότι με τις διανοίξεις και τις διαπλατύνσεις θα λυθούν τα κυκλοφοριακά προβλήματα της περιοχής. Οι απόψεις αυτές είναι σε λάθος κατεύθυνση και πέρα από τις σύγχρονες επιστημονικές τάσεις και τη διεθνή εμπειρία και πρακτική, διότι θα έχουν ως αποτέλεσμα την ενθάρρυνση και προσέλκυση περισσότερης διερχόμενης κυκλοφορίας, τη στιγμή που σε όλη την Ευρώπη τα μέτρα που λαμβάνονται αποσκοπούν στην αποθάρρυνση και τον περιορισμό της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για παραδοσιακό οικισμό που τα μέτρα αυτά θα έπρεπε να είναι αυστηρότερα π.χ. όπως έγινε στην Πλάκα, την Παλιά Πόλη της Καβάλας, τα Χανιά κ.α.
Όσον αφορά τα Δημόσια Μέσα Μεταφοράς, αυτά είναι ανεπαρκή και ακατάλληλα να εξυπηρετήσουν όλες τις περιοχές της Άνω Πόλης. Γιαυτό και η κυκλοφοριακή μελέτη πρότεινε τα mini bus, τα οποία μπορούν κυκλοφορήσουν με άνεση και σε βάθος, σε όλες τις περιοχές του οικισμού.
Προτάσεις. Δημιουργία των προβλεπόμενων parking,όπως π.χ. ( στην έκταση, νότια της πλατείας Τερψιθέας, μέρος της οποίας έχει αποζημιωθεί από τη Νομαρχία, και για την οποία υπάρχει μελέτη του Ο.Π.Π.Ε., που προβλέπει δημιουργία parking 180 θέσεων), χορήγηση καρτών στάθμευσης στους κατοίκους, περιορισμούς στην κυκλοφορία καθώς και στο βάρος και το μέγεθος των φορτηγών που κινούνται στον οικισμό, περιορισμό και απομάκρυνση της διερχόμενης κυκλοφορίας, δημιουργία θέσεων στάθμευσης στις νεόδμητες οικοδομές και τέλος την δρομολόγηση των mini bus.
Έχουμε πρoτείνει, εδώ και δέκα χρόνια, την ίδρυση μιας «γραμμής πολιτισμού» από mini bus, που θα ξεκινούσε από τον Λευκό Πύργο και θα επισκεπτόταν τα μνημεία της πόλης, το πανεπιστήμιο και την Άνω Πόλη. Έτσι η Θεσσαλονίκη θα αποκτούσε ένα μεταφορικό μέσο που θα διευκόλυνε την προσέγγιση και προβολή των ιστορικών χώρων της, ενώ παράλληλα θα διευκόλυνε τη διακίνηση των κατοίκων της Άνω Πόλης.
Πρόσφατα επιτέλους χάρις στην αποφασιστικότητα και τις προσπάθειες του προέδρου του ΣΑΣΘ κ. Ι. Τόσκα και του διευθυντή του ΟΑΣΘ κ. Τσιούφη αγοράσθηκαν τρία mini bus (θα θέλαμε περισσότερα) και ικανοποιήθηκε έτσι το μακροχρόνιο αίτημα των κατοίκων της Άνω πόλης. Ευελπιστούμε ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί και θα επεκταθεί η συγκοινωνιακή γραμμή και προς το κέντρο της πόλης.
7ον. Η έλλειψη σχολείων, νηπιαγωγείων, βρεφονηπιακών σταθμών.
Όσο και αν φαίνεται παράξενο, η Άνω Πόλη δεν διαθέτει ούτε ένα σχολείο, ούτε ένα νηπιαγωγείο και ούτε ένα βρεφονηπιακό σταθμό, παρόλο που γι αυτό τον σκοπό έχουν δεσμευτεί οικόπεδα, εδώ και τριάντα χρόνια περίπου, πολλά εκ των οποίων έχουν αποχαρακτηριστεί από τους ιδιοκτήτες τους. Η περιοχή βρίσκεται σε τροχιά ραγδαίας οικιστικής ανάπτυξης και οι χρήσεις αυτές έχουν καταστεί εξόχως απαραίτητες.
Προτάσεις. Να προχωρήσει ένα πρόγραμμα αποζημίωσης των δεσμευμένων οικοπέδων, ώστε να απομακρυνθεί ο κίνδυνος αποχαρακτηρισμού τους και να εκπονηθεί μελέτη για την υλοποίηση των χρήσεων αυτών.
8ον. Οι ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι και το πράσινο.
Ένα από τα σοβαρά προβλήματα του οικισμού είναι ο περιορισμός των ελεύθερων χώρων, παιχνιδιού για τα παιδιά, καθώς και των χώρων πρασίνου. Οι υψηλοί συντελεστές δόμησης όπως και η έλλειψη χωροταξικού προγραμματισμού αφαίρεσαν από την Άνω Πόλη τα προνόμια αυτά, που κάποτε την χαρακτήριζαν, ως περιοχή ασφαλούς παιχνιδιού και συναναστροφών. Επίσης, στέρησαν από αυτή την πυκνοδομημένη πλέον περιοχή, τους ανοιχτούς εκείνους χώρους καταφυγής σε περίπτωση σεισμών.
Προτάσεις. Διατήρηση, συντήρηση και εξωραϊσμός των λίγων ελεύθερων χώρων που απέμειναν, ώστε η χρήση τους να γίνεται εύκολα και με ασφάλεια από τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, απομακρύνοντας τους κινδύνους από την διερχόμενη κυκλοφορία.
Η δημιουργία των σχολείων και οι αυλές τους, θα περιορίσουν το πρόβλημα της απουσίας των ανοιχτών χώρων στην περιοχή.
Όσον αφορά τις πράσινες αυλές και τα ευωδιαστά σοκάκια της Άνω Πόλης, γοητευτικό δημιούργημα της προσφυγικής και ντόπιας νοικοκυροσύνης, δυστυχώς τις συναντά πια κανείς μόνο σε παλιές κιτρινισμένες φωτογραφίες. Θα πρέπει να απογραφούν όλα τα δέντρα της περιοχής και να αναληφθούν δράσεις που θα κινήσουν το ενδιαφέρον των πολιτών, ώστε η Άνω Πόλη να ξανα πρασινίσει.
9ον Οι χρήσεις γης.
Η έλλειψη προγράμματος, σε ότι αφορά τις χρήσεις γης, είχε δυσάρεστες συνέπειες στην ποιότητα της ζωής των κατοίκων, καθώς και στον προσανατολισμό των οικονομικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Ο μεγάλος αριθμός και η υψηλή συγκέντρωση ταβερνών, καφετεριών κ.τ.λ. σε συγκεκριμένες περιοχές είχε ως αποτέλεσμα.
- Την υποβάθμιση της κατοικίας ως κύριας χρήσης.
- Την πτώση της αξίας της κατοικίας στις περιοχές αυτές.
- Την επιδείνωση των προβλημάτων κυκλοφορίας.
o Τον αποκλεισμό άλλων επαγγελματικών δραστηριοτήτων, που θα διευκόλυναν τη ζωή των κατοίκων, εξαιτίας της μεγάλης ανόδου των ενοικίων των καταστημάτων, που προκάλεσαν τα κέντρα αναψυχής.
o Η έλλειψη θεσμοθέτησης κανόνων που θα όριζαν την κατοικία ως κυρίαρχη χρήση δημιούργησε πολλά προβλήματα και συνέβαλε στην υποβάθμιση περιοχών προκαλώντας τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων.
Πρέπει να θεσπιστούν κανόνες οι οποίοι θα θωρακίσουν την κατοικία από οχληρές χρήσεις, και να δοθούν κίνητρα για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα διευκολύνουν την ζωή των κατοίκων.
10ον. Η οδοποιία.
Η καταστροφή που συντελείται στους δρόμους της Άνω Πόλης, από τα βαρέα δομικά μηχανήματα και κυρίως από τα απρογραμμάτιστα έργα των διάφορων Οργανισμών κοινής ωφελείας και οι κακοτεχνίες αποκατάστασης που ακολουθούν, έχει ως συνέπεια την άθλια κατάσταση που παρουσιάζει το μεγαλύτερο μέρος του οδικού δικτύου της περιοχής.
Προτάσεις. Αυτές είναι προφανώς γνωστές και είναι ευκαιρία με την υλοποίηση του προγράμματος Θησέας να διορθωθούν.
Δηλαδή κατά τις εργασίες αυτές και σε συνεργασία με τους Οργανισμούς κοινής ωφελείας, να αποκατασταθούν τα δίκτυα με τρόπο ώστε να καθίστανται λειτουργικά, αποκλείοντας μελλοντικές περιττές επεμβάσεις.
Και προπαντός χρειάζεται η τήρηση λεπτομερών σχεδιαγραμμάτων των δικτύων αυτών.
11ον. Η γειτονιά.
Δεν είναι μικρής σημασίας η κοινωνική αλλαγή που συντελείται σήμερα στην Άνω Πόλη, με τη ραγδαία εισβολή της πολυκατοικίας της Αντιπαροχής και των εργολάβων. Ο τρόπος ζωής (γειτονιά, κοινωνικές σχέσεις, απομάκρυνση του γηγενούς πληθυσμού), αλλάζει ταχύτατα, ανατρέποντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός τρόπου ζωής που μόνο η Άνω Πόλη εξακολουθεί να συντηρεί ακόμη.
Προτάσεις. Οι αλλαγές αυτές θα ήταν πολύ πιο ήπιες αν οι κάτοικοι μπορούσαν με τη βοήθεια ευνοϊκών δανείων, όπως συνέβαινε μέχρι το 1989,και την αρωγή της πολιτείας να κτίσουν νέες οικογενειακές κατοικίες, παραμένοντας στη γειτονιά τους, με όρους πολύ λιγότερο επαχθείς για το αστικό περιβάλλον, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα περιοριστεί η υπερεκμετάλλευση της γης από εργολαβικές κατασκευές.
Επίσης, κάθε επέμβαση ή δραστηριότητα, πολεοδομική, πολιτιστική ή διαχείρισης χρήσεων, θα ήταν ευχής έργο, να έχει ως στόχο την διαφύλαξη, την ανάπτυξη, την διευκόλυνση, την καλλιέργεια και την προαγωγή των ανθρώπινων κοινωνικών σχέσεων της γειτονιάς.
12ον. Οι κεραίες ΤV, οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
Η ακαλαίσθητη εικόνα από ένα δάσος κεραιών τηλεοράσεων, καθώς και η εγκατάσταση άθλια καμουφλαρισμένων κεραιών κινητής τηλεφωνίας, απαξιώνουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού. Ειδικότερα, οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας επιβαρύνουν όχι μόνο αισθητικά την περιοχή, αλλά επηρεάζουν αρνητικά την υγεία των κατοίκων διότι το χαμηλό ύψος των κατοικιών και οι στενοί δρόμοι αυξάνουν τους κινδύνους από την εκπεμπόμενη ακτινοβολία.
Στο νέο ρυμοτομικό προβλέπεται η απαγόρευση κεραιών κινητής τηλεφωνίας.
Προτάσεις. Αντικατάσταση των κεραιών τηλεοράσεως με καλωδιακή σύνδεση ή με κεντρικές κεραίες και ολική απομάκρυνση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας.
Επίσης πρέπει να ολοκληρωθεί η υπογείωση του δικτύου της ΔΕΗ και στις υπόλοιπες
περιοχές της Άνω πόλης.
13ον. Πυροπροστασία.
Οι κίνδυνοι από πυρκαγιά και η ταχύτατη εξάπλωσης της εξαιτίας των ιδιαιτεροτήτων του οδικού δικτύου και κυρίως η αδυναμία προσέγγισης των πυροσβεστικών μέσων από τον μεγάλο αριθμό των άναρχα παρκαρισμένων αυτοκινήτων (λόγω ελλείψεως parking) καθίστανται εξαιρετικά απειλητικοί για την περιοχή.
Προτάσεις. Εκπόνηση μελέτης εγκατάστασης πυροσβεστικών κρουνών και η άμεση τοποθέτησης τους καθώς και η δημιουργία των parking στην περιοχή.
Ο Σύλλογος Κατοίκων Άνω Πόλης πιστεύει ότι τα προβλήματα αυτά απαιτούν συλλογική και θαρραλέα αντιμετώπιση, η οποία θα ξεφύγει από τη γνωστή πολυαρχία στη διαχείριση του αστικού χώρου. Πιστεύουμε ότι η λύση των προβλημάτων θα πρέπει να αναζητηθεί προς την κατεύθυνση δημιουργίας ενός φορέα που θα έχει τη συνολική ευθύνη διαχείρισης του αστικού χώρου στην περιοχή αυτή της πόλης.
Θεωρούμε ότι η δημιουργία μιας εταιρείας κατά το πρότυπο της αντίστοιχης για την συνένωση των αρχαιολογικών χώρων στην Αθήνα, αλλά και η ίδρυση ενός γραφείου στα πρότυπα του πολεοδομικού γραφείου της Πλάκας, θα μπορούσε να συμβάλει αποφασιστικά στην επίλυση των άλυτων και επειγόντων για την ώρα προβλημάτων της Άνω Πόλης.
Με το κείμενο αυτό θέλουμε να φέρουμε στο προσκήνιο την αγωνία μας για την εξαφάνιση των τελευταίων από τα αχνάρια της ιστορίας αυτής της Πόλης και να διεγείρουμε ευαισθησίες και συνειδήσεις, σε μια έσχατη προσπάθεια να διασωθεί ό,τι ακόμη απόμεινε από τα ξέφτια της ιστορικής της πορείας μέσα στo χρόνο.
Σας προσκαλούμε να επισκεφτείτε την Άνω πόλη και να την εντάξετε και πάλι στις προτεραιότητες των προβλημάτων της Θεσσαλονίκης.
Θεωρούμε ότι η εγκαταλελειμμένη Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης
αξίζει την προσοχή και την φροντίδας σας.
Ο Γραμματέας
Οδυσσέας Παπαϊωάννου
