Προτάσεις των φοιτητών του μεταπτυχιακού τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπίου
λειτουργεί έως τα τέλη Σεπτεμβρίου στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, εντός της ΔΕΘ, ο επισκέπτης μπορεί να δει «αλλιώς» ολόκληρες εκτάσεις και σημεία του αστικού και περιαστικού
τοπίου που σήμερα είτε παραμένουν αναξιοποίητα είτε παρουσιάζουν εικόνα εγκατάλειψης: οι άξονες της Αριστοτέλους και της Δημητρίου Γούναρη, ένα πάρκο – φάντασμα στην Αγίου Δημητρίου στο ύψος του Καυτανζογλείου, το παραλιακό μέτωπο της Κρήνης, το δάσος της Θέρμης, τα λατομεία του Ασβεστοχωρίου, γωνιές του Πανοράματος, χώροι του πανεπιστημίου, χείμαρροι, στρατόπεδα, σχολεία, η χωμα-τερή του Δερβενίου, το Μεγάλο Εμβολο, η Κορώνεια κ.ά.Δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι, αρμόδιοι των υπουργείων και των λοιπών αρχών θα μπορούσαν κάλλιστα να επισκεφτούν την έκθεση. Οχι μόνο για να θαυμάσουν τις φρέσκες εφαρμόσιμες ως επί το πλείστον ιδέες των φοιτητών, αλλά κυρίως για να δουν τι θα μπορούσε να είχε γίνει όλα αυτά τα χρόνια, αλλά δεν έγινε ποτέ... «Πρόκειται για εκατό προ-τάσεις για το τοπίο της Θεσσαλονίκης, όπως προέκυψαν από εργαστηριακά μαθήματα και μεταπτυχιακές διατριβές του διατμηματικού προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος Αρχιτεκτόνων Πολυτε-χνικής Σχολής και της Γεωπονικής Σχολής, με διευθύντρια την καθηγήτρια του τμήματος Αρχιτεκτόνων, Μαρία Ανανιάδου Τζημοπούλου», τονίζει στον «ΑτΚ» ο αναπληρωτής διευθυντής του Μεταπτυχιακού, καθηγητής Γεωπονικής Σχολής, Γιάννης Τσαλικίδης. Ο «ΑτΚ» ξεναγήθηκε στην έκθεση και παρουσιάζει για ευνόητους λόγους μόνο ελάχιστα από τα 100 έργα που προτείνονται.
1. Στόχος της πρότασης, όπως εξηγούν οι μελετητές Αναστασία Μαυρίδου και Φίλιππος Παπαπέτρου, είναι η ενοποίηση της πλατείας Δικαστη-ρίων με την πλατεία Αχειροποιήτου καθώς και με τους γειτνιάζοντες ελεύθερους χώρους (Αρχαία αγορά, πάρκο επί της Αγίου Δημητρίου) έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο υπαίθριων χώρων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η διατήρηση ενός ενιαίου μορφολογικά χαρακτήρα έχει σκοπό τη σύνδεση και ενοποίηση των τοποθεσιών και την ανάδειξη των μνημείων. Οι χώροι που περιβάλλουν τα υπάρχοντα μνημεία της εκκλησίας της Παναγίας Χαλκέων και της Αχειροποιήτου, που βρί-σκονται σε υποβαθμισμένο επίπεδο, διαμορφώνονται σε μικρές πλατείες με την ομαλή κλιμάκωση του αναγλύφου, αναδεικνύοντας τα μνημεία και σχηματίζοντας χώρους εκδηλώσεων. Διαμορφώνονται, παράλληλα, χώροι περιπάτου και ανάπαυσης, χώροι συνάθροισης κοινού και απομόνωσης.
2.Η Ελένη Σπυροπούλου και ο Γιώργος Τυροθουλάκης «βλέπουν» τον άξονα της Δημητρίου Γούναρη ως ένα γραμμικό αστικό κενό που ενώνει Ανω Πόλη με θάλασσα και αποτελεί ένα αμάλγαμα ιστορικών, κοινωνικών, πολιτιστικών τάσεων για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι διαμορφώσεις που προκύπτουν από το σχεδιασμό τόσο της γρήγορης και άμεσης διέλευσης, όσο και της ευχάριστης και χαλαρής περιήγησης με τη δυνατότητα στάσης, ανάπαυσης, κοινωνικής συνεύρεσης και πρακτικής. «Η πλατεία Ναυαρίνου», εξηγούν οι μελετητές, «αποτελεί μέρος της ενιαίας δομής ως το προαύλιο του αρχαιολογικού χώρου με καθιστικά, χώρους πρασίνου, παρατήρησης, επαφής με το νερό συνθέτοντας μια σύγχρονη αστική πλατεία».
3. Κύρια σχεδιαστική πρόθεση αποτελεί η ανάδειξη της προσπελασιμότητας του χώρου από τους περιπατητές προς τη συνέχεια της διαδρομής στο θαλάσσιο μέτωπο, καθώς σήμερα αποτελεί ένα αυστηρό όριο. «Αναδιπλώσεις, εξάρσεις και εξομαλύνσεις του ανάγλυφου στοχεύουν στην αποφόρτιση του τοπίου σε συνδυασμό με την επιλογή των κατάλληλων φυτεύσεων. Η οδός της 25ης Μαρτίου περιλαμβάνει καθόλο το μήκος της ελεύθερους χώρους, λειτουργώντας τελικά ως ενοποιητικός και όχι ως αυστηρός άξονας κατακερματισμένων χώρων», τονίζουν οι Α. Αναγιωτός, Η. Βενέσης, Ε. Καραβαγγέλη, Δ. Στεφανάκη, Β. Χατζής που μελέτησαν την περιοχή.
4. Σήμερα, η έκταση πρασίνου που βρίσκεται επί της Αγίου Δημητρίου κάτω από το Καυτανζόγλειο αποτελεί περισσότερο ένα εικονικό πάρκο. Ο Γιώργος Γρεβενάρης, η Αικατερίνη Παπανδρέου και η Ευαγγελία Τσιόλια επισημαίνουν ότι κύριος στόχος του σχεδιασμού που προτείνουν είναι η διαμόρφωση και δημιουργία ενός οργανωμένου υπαίθριου χώρου για την περιοχή. «Αυτό επιτυγχάνεται με την κατασκευή τριών λόφων στην περίμετρο του πάρκου, που δημιουργούν έναν εσωστρεφή κεντρικό δημόσιο χώρο και άλλους περισσότερους περιφερειακά που λειτουργούν ως υποπεριοχές για τους κατοίκους της περιοχής. Οι δυο λόφοι είναι διαμορφωμένοι με φυσικό έδαφος και φυτεύονται με εδαφο-καλυπτικά φυτά και χλοοτάπητα, ενώ ο τρίτος είναι κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα και μέταλλο ελαφρώς υποβαθμισμένη, που στεγάζει μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Ο κεντρικός χώρος αρθρώνεται σε δύο επίπεδα εκ των οποίων το ψηλότερο λειτουργεί ως χώρος καθιστικών, ενώ στο χαμηλότερο βρίσκε-ται ένας μικρός παιδότοπος και ένα υπαίθριο αμφιθέατρο για εκδηλώσεις των παιδιών.
5. Η παραθαλάσσια ζώνη της Καλαμα-ριάς από την περιοχή του Ποσειδωνίου έως και την περιοχή του Μικρού Εμβόλου στο Καραμπουρνάκι είναι το αντικείμενο της εργασίας της Ευαγγελίας Τσιόλια. «Μέσω της σφαιρικής και πολυσήμαντης ανάλυσης προτείνονται γενικές κατευθύνσεις σχεδιασμού της περιοχής που θα βοηθήσουν στην ανάδειξη και χρησιμοποίησή της», εξηγεί. Ακολουθείται η αειφόρος προσέγγιση της ανάλυσης και σύνθεσης του τοπίου της περιοχής, σύμφωνα με την οποία το τοπίο αξιολογείται όχι μόνο οικολογικά, αλλά λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες.
6. «Ο επανασχεδιασμός του παραλιακού μετώπου της Κρήνης στηρίχτηκε στην υπόθεση μιας ευρύτερης στρατηγικής επέμβασης επαναπροσδιορισμού του συνόλου του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης με την ενίσχυση της παράκτιας συγκοινωνίας είτε μέσω στεριάς είτε μέσω θάλασσας», εξηγούν, αναπτύσσοντας το σχεδιασμό τους, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές Βάγια Καρυπίδου, Αγάπη Μαμουζή, Ανδρέας Νάσσος και Γιώργος Τυροθουλάκης. Οι φοιτητές αξιοποιούν την επιφανειακή επιδερμίδα του εδάφους η οποία «πτυχώνεται», δημιουργώντας παιδικές χαρές, χώρους στάθμευσης, καθιστικά, χώρους πρασίνου και καταλήγει στο νερό, δομώντας τον παράκτιο σταθμό μετεπιβίβασης. «Οι διαμορφώσεις που προκύπτουν επιτρέπουν τόσο τη γρήγορη και άμεση διέλευση, όσο και την ευχάριστη και χαλαρή περιήγηση με τη δυνατότητα στάσης, ανάπαυσης, κοινωνικής συνεύρεσης και πρακτικής», προσθέτουν.
7. Σε τέσσερις θεματικές ενότητες διαμορφώνεται η ιδέα σχεδιασμού του περιαστικού πάρκου Πανοράματος με τίτλο «Μυθικό Πανόραμα» των Δέσποινας Παναγιώτου και Απόστολου Παπαϊωάννου. Η πρώτη έχει ως θέμα τη σχέση των φυτών με τη διατροφή και περιλαμβάνει τον Κήπο της Δήμητρας, τον Οπωρώνα, τον Αμπελώνα του Βάκχου και τον Ελαιώνα της Αθηνάς, το Θερμοκήπιο, το Εστιατόριο. Η δεύτερη έχει ως θέμα τη χρήση των φυτών ως πρώτες ύλες και περιλαμβάνει την πλαγιά του Ασκληπιού, τον κήπο της Αφροδίτης, τον κήπο των Χρωμάτων. Η τρίτη έχει ως θέμα τη συμβολή των φυτών στη διαμόρφωση των δημόσιων και ιδιωτικών χώρων των οικισμών και η τέταρτη έχει ως θέμα την παρουσία των φυτών στην ελληνική τέχνη και περιλαμβάνει ένα λιβάδι με υπαίθρια έκθεση έργων τέχνης.
8. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στα όρια του δήμου Θέρμης και εντάσσεται στη λεκάνη απορροής του χειμάρρου του Ανθεμούντα. Η Παναγιώτα Μουρατίδου και η Ευαγγελία Φαραώνη προτείνουν τη δημιουργία ενός υπαίθριου μουσείου αγροτικής πρακτικής και ιστορίας, λαμβάνοντας υπόψη την καινοτόμο δράση, τις χρήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα αλλά και την αγροτική ζωή που συνδυάζονται στην περιοχή. Ο χώρος οργανώνεται σε τρεις μεγάλες ενότητες: το χώρο εισόδου και εξόδου, τον εκθεσιακό χώρο και μια περιοχή ιδιαίτερου χαρακτήρα. Ο εκθεσιακός χώρος χωρίζεται σε τρεις ενότητες κάθε μία από τις οποίες εκφράζει μια χρονική περίοδο. Το πέρασμα από τη μια περιοχή – εποχή στην άλλη γίνεται με την ύπαρξη τεχνητών λόφων. Διαδρομές περιπάτου και ποδηλασίας, ιππασίας και χώροι ανάπαυσης προστίθενται επίσης.
(Από Αγγελιοφόρο)
