Νέα πνοή δίνουν σε μια γειτονιά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης φοιτητές του ΑΠΘ. Με φρέσκες ιδέες και με διάθεση για προσφορά πέρα από τα συνηθισμένα σχεδίασαν την ανάπλαση ενός δρόμου.
Ηταν εκεί σχεδόν από το πρωί μέχρι το βράδυ, δουλεύοντας με τον ενθουσιασμό του εθελοντή και την ευστοχία ενός επαγγελματία. Ο λόγος για μια ομάδα 36 φοιτητών του Τμήματος Αρχιτεκτόνων και του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ, που όλο το τελευταίο διάστημα ανέλαβαν να «επανασχεδιάσουν» την οδό Φιλικής Εταιρείας, στο τμήμα της από την οδό Τσιμισκή και Μανουσογιαννάκη, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Αυτό το εργαστήρι συμμετοχικού σχεδιασμού στήθηκε στην αντιδημαρχία Αστικού Σχεδιασμού του δήμου Θεσσαλονίκης υπό την επίβλεψη του καθηγητή Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού Νικόλαου Καλογήρου, σε συνεργασία με την υποψήφια διδάκτορα Αθηνά - Χριστίνα Συράκου, η οποία είναι και μέλος της επιτροπής δράσης και κοινωνικής προσφοράς της ΧΑΝΘ.
Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες και κατέληξαν σε αντίστοιχες προτάσεις για το συγκεκριμένο τμήμα της οδού, οι οποίες παρουσιάζονται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής του δήμου (Αγγελάκη 13). Είχε προηγηθεί διανομή ερωτηματολογίων στους κατοίκους της γύρω περιοχής, στα οποία απάντησαν 508 άτομα, που ζήτησαν χώρους πρασίνου, αναψυχής, παιχνιδιού και χαλάρωσης.
«Μας ενδιαφέρει η γνώμη των κατοίκων για τα έργα που κάνει ο δήμος, αυτά που επηρεάζουν τη ζωή τους και τη λειτουργία της πόλης. Είναι ενθαρρυντικό ότι 508 άτομα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που διακινήθηκαν. Οι περισσότεροι ζήτησαν πεζοδρόμια, πράσινο, χώρους αναψυχής και να φύγει το αυτοκίνητο από τη ζωή τους. Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια που ξεκινήσαμε εδώ και ενάμιση χρόνο με το ΑΠΘ και με τους εθελοντές που μας βοηθούν στο να αντιλαμβανόμαστε τις επιθυμίες και τα προβλήματα της πόλης. Αυτή είναι η άποψη του δήμου για το συμμετοχικό σχεδιασμό στην πράξη», τονίζει ο αντιδήμαρχος Αστικού Σχεδιασμού, Ανδρέας Κουράκης.
(Ευτυχία Βατάλη-Αγγελιοφόρος)
..............................................................................................
Το τμήμα της Φιλικής Εταιρείας επάνω από την οδό Τσιμισκή σχεδιάζεται να πεζοδρομηθεί, ενώ θα υπάρξει ειδική μέριμνα για τη διέλευση οχημάτων έκτακτης ανάγκης. Όπως εξήγησε η Αθηνά-Χριστίνα Συράκου, από τις προτάσεις που διατύπωσαν οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής ως σπουδαιότερη ιεραρχήθηκε η ανάγκη διαμόρφωσης χώρων πρασίνου. Ακολουθούν τα αιτήματα των πολιτών για χώρους παιχνιδιού και ξεκούρασης, καθώς και για χώρους άθλησης για άτομα με αναπηρίες.
Αναδεικνύονται τα μνημεία
Η ανάδειξη των μνημείων που συγκεντρώνονται στην περιοχή αλλά και η προβολή του Λευκού Πύργου ως σημείου φυγής αποτελούν τις κεντρικές προτάσεις της πρώτης ομάδας των φοιτητών. Στη Φιλικής Εταιρείας δημιουργείται ένας κεντρικός άξονας, ο οποίος χρησιμοποιείται ως δρόμος έκτακτης ανάγκης και συγχρόνως τονίζει την πορεία προς το Λευκό Πύργο και το άνοιγμα προς τη θάλασσα. Στην υπό ανάπλαση περιοχή διαμορφώνονται ζώνες με διαφορετικές λειτουργίες και διαφορετικά υλικά πεζοδρόμησης, τα οποία επιλέγονται με βασικά κριτήρια τη φιλικότητά τους προς το περιβάλλον, την ευκολία τόσο στην τοποθέτηση όσο και στην αλλαγή τους αλλά και το χαμηλό κόστος τους. Για το φωτισμό της περιοχής επιλέγονται ελαφρώς κεκλιμένοι μεταλλικοί στύλοι σε συνδυασμό με πλαστικούς στύλους κόκκινου χρώματος σε διαφορετικά ύψη. Κατά μήκος του δρόμου έκτακτης ανάγκης τοποθετούνται χωνευτά φωτιστικά σποτ, τονίζοντας τη γραμμικότητά του και ορίζοντας παράλληλα μία διαδρομή με θέα το Λευκό Πύργο. Ανάλογα φωτιστικά τοποθετούνται ακόμη για πρακτικούς και αισθητικούς λόγους στο χώρο παιχνιδιού που διαμορφώνεται στην περιοχή. Στην πλευρά του αρχαιολογικού χώρου τοποθετείται ένα σύστημα γυάλινου κιγκλιδώματος, ώστε να είναι δυνατή η άμεση οπτική επαφή.
Αποκαλύπτεται το τείχος
Η δημιουργία μιας ειδικής διαδρομής, η οποία θα λειτουργεί ως υπόμνηση της ιστορικότητας της περιοχής, καθώς θα διατρέχει το παλαιό τείχος στο επίπεδο του δρόμου, ξεχωρίζει μεταξύ των προτάσεων της δεύτερης ομάδας των φοιτητών που επικεντρώνονται στην ανάγκη ανάδειξης των αρχαιολογικών μνημείων αλλά και διαμόρφωσης χώρων πρασίνου. Προς αυτήν την κατεύθυνση ο πεζόδρομος «σπάει» σε διάφορα σημεία, όπου αποκαλύπτονται περιοχές πρασίνου, άλλοτε με τη μορφή μικρών ή μεγαλύτερων παρτεριών κι άλλοτε με τη μορφή κατακόρυφων φυτεύσεων. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι δημιουργείται ένας χώρος όπου οι μαθητές των γειτονικών σχολείων θα μπορούν να καλλιεργούν φυτά στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας.
Σε διάφορους χρωματισμούς
Η τρίτη ομάδα των φοιτητών έχει σχεδιάσει μία εναλλακτική διαδρομή με τη μορφή γέφυρας πάνω από το χώρο του μνημείου. Η διαδρομή αυτή θα έχει δύο αφετηρίες, μία επί της οδού Τσιμισκή και άλλη μία στη Μανουσογιαννάκη, ώστε να καθίσταται δυνατή η αμφίδρομη κίνηση των πεζών στον ιστορικό χώρο. Το πράσινο στοιχείο εισάγεται ως μία ενιαία λωρίδα στην οδό, ενώ βασικό στοιχείο της πρότασης των φοιτητών αποτελεί το χρώμα. Ειδικότερα τόσο το στηθαίο όσο και τα παγκάκια που τοποθετούνται στο τμήμα της γέφυρας πάνω από το τείχος διαμορφώνονται από πράσινες, κίτρινες, κόκκινες και μπλε επιφάνειες από πλεξιγκλάς. Για τα παγκάκια αλλά και για τους κάδους απορριμμάτων κατά μήκος της οδού επιλέγεται το κόκκινο χρώμα. Μάλιστα στην προέκταση των καθισμάτων που έχουν προβλεφθεί για την ξεκούραση των περαστικών δημιουργούνται ειδικές υποδοχές, οι οποίες θα λειτουργούν ως θέσεις ποδηλάτων.
Ζώνη… φιλικής προσέγγισης
Την ανάδειξη της Φιλικής Εταιρείας σε μία ζώνη όπου θα εναλλάσσονται φυτεύσεις και τεχνητά στοιχεία, τα οποία θα προσφέρουν αφορμές για χαλάρωση και παιχνίδι, προτείνει η τέταρτη ομάδα των φοιτητών. Οι φοιτητές σχεδιάζουν την ενοποίηση των αποσπασμάτων του ανατολικού τείχους που διατρέχει εγκάρσια την πόλη και μέρος του οποίου είναι εμφανές στη Φιλικής Εταιρείας. Προς αυτήν την κατεύθυνση δημιουργούν μία λωρίδα-«γλυπτό», η οποία ενσωματώνει καθίσματα, διαδραστικά παιχνίδια αλλά και έναν χώρο στάσης, που θα προσφέρει θέα προς το Λευκό Πύργο. Παράλληλα σχεδιάζεται η δημιουργία δύο πλατωμάτων προς την πλευρά του τείχους, ώστε να ενθαρρύνεται η στάση των θεατών και να διευκολύνεται η θέαση προς το μνημείο. Προβλέπονται ακόμη παρεμβάσεις για τη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής, όπως οι φυτεύσεις και ο εξωραϊσμός των όψεων των δημόσιων κτιρίων με αναρριχώμενα φυτά.
Ενδιάμεσο επίπεδο πολιτισμού
Ένα ενδιάμεσο επίπεδο, υποβαθμισμένο σε σχέση με το δρόμο, το οποίο θα διευκολύνει την κατάβαση προς τον αρχαιολογικό χώρο και συγχρόνως θα λειτουργεί ως χώρος εκδηλώσεων και περιοδικών εκθέσεων, προβλέπει η πρόταση της πέμπτης ομάδας των φοιτητών. Σύμφωνα με τους φοιτητές η πρόσβαση προς το κατώτατο επίπεδο εξασφαλίζεται άμεσα με ευθύγραμμες κλίμακες και έμμεσα με ράμπες, που οδηγούν στην ενδιάμεση ζώνη, και έναν ανελκυστήρα, ο οποίος φτάνει μέχρι κάτω. Στην πρόταση αυτή έχουν συμπεριληφθεί η δημιουργία ζωνών πρασίνου αλλά και η διαμόρφωση χώρων στάσης και χαλάρωσης. .
(Βαρβάρας Ζούκα_Μακεδονία)
..............................................................................................
Το τμήμα της Φιλικής Εταιρείας επάνω από την οδό Τσιμισκή σχεδιάζεται να πεζοδρομηθεί, ενώ θα υπάρξει ειδική μέριμνα για τη διέλευση οχημάτων έκτακτης ανάγκης. Όπως εξήγησε η Αθηνά-Χριστίνα Συράκου, από τις προτάσεις που διατύπωσαν οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής ως σπουδαιότερη ιεραρχήθηκε η ανάγκη διαμόρφωσης χώρων πρασίνου. Ακολουθούν τα αιτήματα των πολιτών για χώρους παιχνιδιού και ξεκούρασης, καθώς και για χώρους άθλησης για άτομα με αναπηρίες.
Αναδεικνύονται τα μνημεία
Η ανάδειξη των μνημείων που συγκεντρώνονται στην περιοχή αλλά και η προβολή του Λευκού Πύργου ως σημείου φυγής αποτελούν τις κεντρικές προτάσεις της πρώτης ομάδας των φοιτητών. Στη Φιλικής Εταιρείας δημιουργείται ένας κεντρικός άξονας, ο οποίος χρησιμοποιείται ως δρόμος έκτακτης ανάγκης και συγχρόνως τονίζει την πορεία προς το Λευκό Πύργο και το άνοιγμα προς τη θάλασσα. Στην υπό ανάπλαση περιοχή διαμορφώνονται ζώνες με διαφορετικές λειτουργίες και διαφορετικά υλικά πεζοδρόμησης, τα οποία επιλέγονται με βασικά κριτήρια τη φιλικότητά τους προς το περιβάλλον, την ευκολία τόσο στην τοποθέτηση όσο και στην αλλαγή τους αλλά και το χαμηλό κόστος τους. Για το φωτισμό της περιοχής επιλέγονται ελαφρώς κεκλιμένοι μεταλλικοί στύλοι σε συνδυασμό με πλαστικούς στύλους κόκκινου χρώματος σε διαφορετικά ύψη. Κατά μήκος του δρόμου έκτακτης ανάγκης τοποθετούνται χωνευτά φωτιστικά σποτ, τονίζοντας τη γραμμικότητά του και ορίζοντας παράλληλα μία διαδρομή με θέα το Λευκό Πύργο. Ανάλογα φωτιστικά τοποθετούνται ακόμη για πρακτικούς και αισθητικούς λόγους στο χώρο παιχνιδιού που διαμορφώνεται στην περιοχή. Στην πλευρά του αρχαιολογικού χώρου τοποθετείται ένα σύστημα γυάλινου κιγκλιδώματος, ώστε να είναι δυνατή η άμεση οπτική επαφή.
Αποκαλύπτεται το τείχος
Η δημιουργία μιας ειδικής διαδρομής, η οποία θα λειτουργεί ως υπόμνηση της ιστορικότητας της περιοχής, καθώς θα διατρέχει το παλαιό τείχος στο επίπεδο του δρόμου, ξεχωρίζει μεταξύ των προτάσεων της δεύτερης ομάδας των φοιτητών που επικεντρώνονται στην ανάγκη ανάδειξης των αρχαιολογικών μνημείων αλλά και διαμόρφωσης χώρων πρασίνου. Προς αυτήν την κατεύθυνση ο πεζόδρομος «σπάει» σε διάφορα σημεία, όπου αποκαλύπτονται περιοχές πρασίνου, άλλοτε με τη μορφή μικρών ή μεγαλύτερων παρτεριών κι άλλοτε με τη μορφή κατακόρυφων φυτεύσεων. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι δημιουργείται ένας χώρος όπου οι μαθητές των γειτονικών σχολείων θα μπορούν να καλλιεργούν φυτά στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας.
Σε διάφορους χρωματισμούς
Η τρίτη ομάδα των φοιτητών έχει σχεδιάσει μία εναλλακτική διαδρομή με τη μορφή γέφυρας πάνω από το χώρο του μνημείου. Η διαδρομή αυτή θα έχει δύο αφετηρίες, μία επί της οδού Τσιμισκή και άλλη μία στη Μανουσογιαννάκη, ώστε να καθίσταται δυνατή η αμφίδρομη κίνηση των πεζών στον ιστορικό χώρο. Το πράσινο στοιχείο εισάγεται ως μία ενιαία λωρίδα στην οδό, ενώ βασικό στοιχείο της πρότασης των φοιτητών αποτελεί το χρώμα. Ειδικότερα τόσο το στηθαίο όσο και τα παγκάκια που τοποθετούνται στο τμήμα της γέφυρας πάνω από το τείχος διαμορφώνονται από πράσινες, κίτρινες, κόκκινες και μπλε επιφάνειες από πλεξιγκλάς. Για τα παγκάκια αλλά και για τους κάδους απορριμμάτων κατά μήκος της οδού επιλέγεται το κόκκινο χρώμα. Μάλιστα στην προέκταση των καθισμάτων που έχουν προβλεφθεί για την ξεκούραση των περαστικών δημιουργούνται ειδικές υποδοχές, οι οποίες θα λειτουργούν ως θέσεις ποδηλάτων.
Ζώνη… φιλικής προσέγγισης
Την ανάδειξη της Φιλικής Εταιρείας σε μία ζώνη όπου θα εναλλάσσονται φυτεύσεις και τεχνητά στοιχεία, τα οποία θα προσφέρουν αφορμές για χαλάρωση και παιχνίδι, προτείνει η τέταρτη ομάδα των φοιτητών. Οι φοιτητές σχεδιάζουν την ενοποίηση των αποσπασμάτων του ανατολικού τείχους που διατρέχει εγκάρσια την πόλη και μέρος του οποίου είναι εμφανές στη Φιλικής Εταιρείας. Προς αυτήν την κατεύθυνση δημιουργούν μία λωρίδα-«γλυπτό», η οποία ενσωματώνει καθίσματα, διαδραστικά παιχνίδια αλλά και έναν χώρο στάσης, που θα προσφέρει θέα προς το Λευκό Πύργο. Παράλληλα σχεδιάζεται η δημιουργία δύο πλατωμάτων προς την πλευρά του τείχους, ώστε να ενθαρρύνεται η στάση των θεατών και να διευκολύνεται η θέαση προς το μνημείο. Προβλέπονται ακόμη παρεμβάσεις για τη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής, όπως οι φυτεύσεις και ο εξωραϊσμός των όψεων των δημόσιων κτιρίων με αναρριχώμενα φυτά.
Ενδιάμεσο επίπεδο πολιτισμού
Ένα ενδιάμεσο επίπεδο, υποβαθμισμένο σε σχέση με το δρόμο, το οποίο θα διευκολύνει την κατάβαση προς τον αρχαιολογικό χώρο και συγχρόνως θα λειτουργεί ως χώρος εκδηλώσεων και περιοδικών εκθέσεων, προβλέπει η πρόταση της πέμπτης ομάδας των φοιτητών. Σύμφωνα με τους φοιτητές η πρόσβαση προς το κατώτατο επίπεδο εξασφαλίζεται άμεσα με ευθύγραμμες κλίμακες και έμμεσα με ράμπες, που οδηγούν στην ενδιάμεση ζώνη, και έναν ανελκυστήρα, ο οποίος φτάνει μέχρι κάτω. Στην πρόταση αυτή έχουν συμπεριληφθεί η δημιουργία ζωνών πρασίνου αλλά και η διαμόρφωση χώρων στάσης και χαλάρωσης. .
(Βαρβάρας Ζούκα_Μακεδονία)
