Μικρές σημαντικές ιστορίες της Θεσσαλονίκης.

Κωνσταντίνος Μερκουρίου  (1864 – 1951)

ΕΝΑΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΘΑΥΜΑΣΤΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΧΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Α. Ιδού η επίσημη βιογραφία του από την "Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών"  υπό την αιγίδα σήμερα του Ν.Μέρτζου, αντιπροέδρου της "Συμβουλευτικής Επιτροπής" της χούντας.

Ο φιλόλογος Κωνσταντίνος Μερκουρίου, μετά τις σπουδές του, το 1891 διορίσθηκε καθηγητής στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο και αργότερα στο Γυμνάσιο της Θεσσαλονίκης. Το 1923 παραιτήθηκε από τη δημόσια εκπαίδευση και ανέλαβε τη διεύθυνση των εκπαιδευτηρίων της Αγλαίας Σχινά.. Υπήρξε προσωπικότητα σεβαστή στον κόσμο της πόλης και εξελέγη πλειοψηφών Δημοτικός Σύμβουλος στις εκλογές του 1934. Διορισμένος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης από 1. 4. 1937, παρέμεινε μέχρι το 1942 και ξανά πάλι μέχρι 22. 3. 1943. Υπήρξε ο μακροβιότερος από όλους τους ως τότε δημάρχους της πόλης. Επί Δημαρχίας του ιδρύθηκε ο Οργανισμός Υδρεύσεως και αποφεύχθηκε το κλείσιμο του Βρεφοκομείου Άγιος Στυλιανός, του οποίου τη λειτουργία ανέλαβε ο Δήμος μετονομάζοντάς το σε Δημοτικό Βρεφοκομείο. Για πολλά χρόνια διετέλεσε, επίσης,  σύμβουλος του Παπαφείου Ορφανοτροφείου.
Ιδρυτικό μέλος της Ε.Μ.Σ., παρουσία του στη Δημοτική Βιβλιοθήκη πραγματοποιήθηκε η ιδρυτική Γενική Συνέλευση της Εταιρείας, από την οποία εξελέγη πρώτος Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου (14.6.1939-14.5.1942).

Β/ ΤΙ ΠΑΡΕΛΕΙΨΕ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ Ο ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΗΣΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Ο  διορισμένος από το καθεστώς του Μεταξά Κ. Μερκουρίου υπήρξε δραστήριο στέλεχος της   μερίδας των "υπερπατριωτών" που τρομοκρατούσαν  την εβραϊκή κοινότητα της  Θεσσαλονίκης στη δεκαετία του 1930.

Επί δημαρχίας του δωρήθηκε το λεγόμενο "σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ" στους Τούρκους, ενώ ήταν αυτός που υποδέχθηκε    τους Γερμανούς κατακτητές της Θεσσαλονίκης 9 Aπριλίου 1941. Τους προσέφερε μάλιστα, μέσω του μεταφραστή του καθηγητή της Νομικής Περικλή Βιζουκίδη, λουλούδια για το "ως ευ παρέστητε" αλλά και το κλειδί της πόλης ως ένδειξη υποταγής. Μετά πήγε στο γραφείο του όπου συνέταξε την παρακάτω  δωσιλογικού περιεχομένου προκήρυξη προς το λαό της Θεσσαλονίκης, όπου εξέφραζε  το θαυμασμό του για το γερμανικό στρατό και διαβεβαίωνε τους Θεσσαλονικείς  ότι:

1)   ο στρατός της Γερμανίας «από της πρώτης στιγμής της εισόδου του εις την πόλιν  ετήρησεν έναντι ημών στάσιν  γενναιόφρονα και ιπποτικήν» 

2) «ο λαός της Θεσσαλονίκης έστω βέβαιος  ότι τιθέμενος υπό την προστασίαν ενός έθνους γενναίου και ευγενούς ουδέν έχει να φοβηθή. Η τιμή του, η ζωή του και η περιουσία του θα είναι πλήρως εξησφαλισμένη» και καλούσε τους κατοίκους να καθίσουν ήσυχα στα αβγά τους, στάση που τους υπαγόρευε το..."υπέρτατον πατριωτικόν καθήκον τους"!

Για τη δουλοπρεπή στάση του  ο Μερκουρίου  διατηρήθηκε στη θέση του από τα στρατεύματα Κατοχής, μετά από μια σύντομη διακοπή, έως το Φεβρουάριο του 1943. Αξίζει μάλιστα να τονιστεί ότι όχι μόνο το Δεκέμβριο  του 1942 δεν προέβαλε καμία αντίρρηση στην (υπό τις ευλογίες των Γερμανών) απόφαση των ελληνικών αρχών να ισοπεδωθεί εκ βάθρων το εβραϊκό νεκροταφείο, αλλά έστειλε και εργατοτεχνίτες του δήμου για πάρουν μεγάλο αριθμό   από εβραϊκές ταφόπλακες και να τις χρησιμοποιήσουν για... επιστρώσεις πεζοδρομίων. Συνέβαλε έτσι με τον πιο απεχθή τρόπο στην απαλοιφή της ιστορικής μνήμης   για τη μακραίωνη συνύπαρξη χριστιανών και Εβραίων στη μαρτυρική πόλη της Θεσσαλονίκης, προετοιμάζοντας συμβολικά το έδαφος για την "τελική λύση" της φυσικής εξόντωσης  60.000 συμπολιτών του, που θα ερχόταν σε λίγους μήνες...

 (από την εφημερίδα «ΤΟ ΦΩΣ», 10/4/1941)

gerontakos blogspot

Ο επικεφαλής της Δημοτικής παράταξης "Ανοιχτή πόλη"Τριαντά- φυλλος   Μυταφίδης αλλάζει την ονομασία της Οδού Μερκουρίου σε οδό  "30^ης Οκτωβρίου 1944", στις 30 Οκτωβρίου 2012 επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης.