Η ντροπή φεύγει από την Θεσσαλονίκη: Καταργείται το Parking πάνω από τον αρχαιολογικό τόπο της Πλατείας Διοικητηρίου.

Για όνομα...

Ένα πολύ ευχάριστο νέο. Η εγκατάλειψη της παλιάς "μελέτης " που θα ήταν όνειδος για την πόλη: Σταθμός αυτοκινήτων πάνω από σημαντικό αρχαιολογικό τόπο. Η αμαρτία στο απόγειο της εφαρμογής της. Όση έλλειψη παιδείας, όση κακογουστιά, όση έλλειψη αγάπης για τον τόπο σου και   να έχεις,  τέτοιο τερατούργημα δεν το κάνεις.
Στομφώδεις φράσεις ή αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης; Εμπάθεια ή προσπάθεια να αποκατασταθεί η σωστή κριτική; Θα μπορούσα να πω λάθος ή κακή εκτίμηση. Αυτή όμως θα ήταν η αρμόζουσα κριτική αν συνέβαινε για πρώτη φορά. Αλλά δυστυχώς γίνεται κατ' εξακολούθηση σ΄αυτήν την πόλη και είναι η αιτία αυτού του διχασμού που έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν και οφείλεται στην ύπαρξη δύο αντίθετων νοοτροπιών για την πόλη.

Τι να πρωτοθυμηθούμε: Την επέκταση της παλιάς παραλίας κατά 200 μέτρα, την "υποθαλάσσια" με εννιά λωρίδες στην Μεγάλου Αλεξάνδρου και την πλήρη αποκοπή της πόλης από την παραλία της, την πρώτη προσπάθεια από τον Κοσμόπουλο να καταστραφούν τα αρχαία και να γίνει Parking στην πλατεία Διοικητηρίου όπως πρόσφατα, καλή ώρα, την προσπάθεια για κατάχωση του προτειχίσματος του Λευκού Πύργου, για να μπει γκαζόν και μαρμάρινα παγκάκια από τον διάδοχό του, κ.Παπαγεωργόπουλο;

Η περιοχή του Δοικητηρίου κατά την πυρκαγιά του 1917

Οι νέες εξελίξεις είναι οι εξής:
Συνάντηση εργασίας πραγματοποιήθηκε, σχετικά με το έργο της ανάπλασης της πλατείας Διοικητηρίου. Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Αντιδημάρχου Ανδρέα Κουράκη, συμμετείχαν ο Πρόεδρος του Δ.Σ της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ,  ο τεχνικός διευθυντής και η Προϊσταμένη της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Αποφασίστηκε να αναλάβει η ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε. την εκπόνηση όλων των μελετών, πλην της αρχιτεκτονικής, έως το στάδιο της δημοπράτησης και ο Δήμος Θεσσαλονίκης να εκπονήσει την αρχιτεκτονική μελέτη και να αναλάβει τις διαδικασίες εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων. Οι εκπρόσωποι των τριών φορέων επανεξέτασαν τα δεδομένα του έργου και τα στοιχεία της υπάρχουσας μελέτης για την ανάπλαση της πλατείας Διοικητηρίου και διερευνήθηκαν οι δυνατότητες αξιοποίησής τους με συμμετοχή της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ, λαμβάνοντας υπόψη την επιθυμία της δημοτικής αρχής για κατάργηση του ενδιάμεσου επιπέδου της κατασκευής που προβλεπόταν ως χώρος στάθμευσης και αντίστοιχη προσαρμογή των αρχιτεκτονικών μελετών.
Παράλληλα, ο Αντιδήμαρχος και υπηρεσιακοί παράγοντες του Δήμου ενημέρωσαν τους παριστάμενους για διάφορα θέματα στα οποία προτείνεται η αξιοποίηση της συσσωρευμένης εμπειρίας και τεχνογνωσίας της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ, όπως:
 α) η τεχνική υποστήριξη στο έργο ανάπλασης της περιοχής Ευαγγελίστριας που περιλαμβάνει την κατασκευή οδικού έργου ειδικών απαιτήσεων λόγω ύπαρξης χώρων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, β) η κατασκευή των στάσεων της αστικής θαλάσσιας συγκοινωνίας, για την οποία έχει ήδη συνταχθεί προγραμματική σύμβαση για την ωρίμανση του έργου, και
γ) η συνεργασία για την εκπόνηση των τευχών δημοπράτησης και τη διεξαγωγή στη συνέχεια της δημοπρασίας με το σύστημα του ανταγωνιστικού διαλόγου, στο οποίο έχει εμπειρία εφαρμογής η ΕΓΝΑΤΙΑ, με αντικείμενο την αξιοποίηση 18 δημοτικών οικοπέδων με μηχανικά συστήματα στάθμευσης. Για όλα τα παραπάνω, συμφωνήθηκε να υπάρχει στη συνέχεια διαρκής επικοινωνία για τη διαμόρφωση των προγραμματικών συμφωνιών μεταξύ των συνεργαζόμενων φορέων.

Η Ιστορία της 

Η Πλατεία Διοικητηρίου βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και είναι μια από τις 11 πλατείες που σχεδιάστηκαν μετά το 1917 με συγκεκριμένο οργανωτικό ρόλο στο δίκτυο των πολεοδομικών χαράξεων της πόλης. Βρίσκεται μπροστά στο εκλεκτικιστικό κτίριο του Διοικητηρίου και συνιστά εστιακό σημείο από το οποίο ξεκινούν ακτινωτά 10 δρόμοι

Η διαμόρφωση της πλατείας με τη μορφή που είχε ως την έναρξη του ανασκαφικού έργου ανάγεται στη δεύτερη μεσοπολεμική δεκαετία. Απoτέλεσε την μοναδική αρχιτεκτονημένη πλατεία της Θεσσαλονίκης σε επίπεδο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και με τη μνημειακή μορφή της εισήγαγε στην πόλη την ιταλική εκδοχή του Art Deco.

Στην πλατεία Διοικητηρίου αποκαλυφτήκαν τα τελευταία χρόνια το αρχαίο διοικητικό κέντρο της πόλης με δημόσια κτίρια, πλατείες και δρόμους. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν τα ερείπια μεγάλου ρωμαϊκού οικοδομήματος (1 ος αι. π.Χ.) με περιστύλιο και τοιχογραφίες, θεμελιωμένου πάνω σε παλαιότερα ελληνιστικά κτίρια (τέλη 4 ου αι. π.Χ., με αξιόλογα κινητά ευρήματα).

Τα ερωτήματα: 
Δεν υπάρχει κακή ή καλή ιστορία στην αρχιτεκτονική μιας πόλης. Μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα ή όχι, μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει αν είναι νεόκτιστη η πόλη, μπορεί να περιλαμβάνει πολλές αρχιτεκτονικές  και ιστορικές περιόδους ή λίγες, μπορεί να έχει μεγάλη ποικιλία αρχιτεκτονικών τεχνοτροπιών ή όχι. Δεν μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν, πρέπει να το αναδείξεις όποιο και να είναι αυτό. Ο ιστορισμός στην Αρχιτεκτονική, δηλαδή η μίμηση τεχνοτροπιών άλλων ιστορικών περιόδων δεν θεωρείται ότι καλύτερο.
Εδώ έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα που είναι το εξής: Μία κατασκευή που είναι αντιπρόσωπος μιας αρχιτεκτονικής αντίληψης του παρελθόντος πρέπει να θεωρείται Αρχιτεκτονικό μνημείο για την πόλη και έτσι πρέπει να διατηρείται. Εδώ όμως έγινε η καταστροφή της αρχικής πλατείας, που όπως αναφέραμε είναι η ιταλική εκδοχή art deco στην πόλη αλλά είχαμε την τύχη να έρθουν στο φως σημαντικά  αρχαιολογικά ευρήματα.

Ερώτημα ένα: Υπάρχει τρόπος να ανακατασκευαστεί η πλατεία που καταστράφηκε με τέτοιον τρόπο έτσι ώστε να συνυπάρχουν η  αρχαία πόλη και η πλατεία του 20ού αιώνα; Πρέπει να γίνει αυτό; Εδώ δεν θα πρόκειται για κακό ιστορισμό αλλά για "ανακατασκευή" αυτού που υπήρχε.

Ερώτημα δύο: Αν δεν πρέπει  να συμβεί αυτό γιατί μπορεί να  είναι μια  γελοιοκατασκευή, υπάρχει άλλος τρόπος ο επισκέπτης να μαθαίνει τι (ή να ζεί αυτό που) προϋπήρχε στην θέση αυτή; Πρέπει να μας απασχολήσει αυτό το θέμα ή τα διαγράφουμε όλα και κάνουμε την "Γυάλινη πυραμίδα στο Λούβρο"; 

Η τρίτη εκδοχή:  Μια λύση θα ήταν οι επισκέπτες να μπορούν να δούν κάπου μέσα στην όλη αναπλασμένη πλατεία έναν χώρο όπου θα υπήρχε ένα μικρό μουσειάκι αφιερωμένο στην πλατεία που χάθηκε; Θα είναι ηλεκτρονικό όπως στον Λευκό Πύργο; Θα είναι μια μακέττα και φωτογραφίες και οι απαραίτητες γραπτές πληροφορίες;

Συμπέρασμα: Αυτό που θεωρώ σίγουρο είναι ότι πρέπει να υπάρξει αυτός ο προβληματισμός απ' την μεριά της Αντιδημαρχίας Αρχιτεκτονικού, ας  απορρίψει τεκμηριωμένα και ας επιλέξει την τελική λύση, βάσει της οποίας θα  γίνουν οι μελέτες.