15 Μαρτίου 1943: Θεσσαλονίκη-Άουσβιτς.........................................15 Μαρτίου 2013 Πορεία Μνήμης

70 χρόνια μετά…η μνήμη ανάχωμα στους νεο-Ναζί
«Κορίτσια, Ελληνίδες, εάν βγείτε μια μέρα ζωντανές απ’ εδώ…, διηγηθείτε στον κόσμο κι εσείς με τη σειρά σας… Να, εδώ, ήταν τα αποδυτήριά τους. Να…αυτοί…είναι οι φούρνοι…», (Άουσβιτς, Νο 76859, Μπέρι Ναχμία) Στις 15-3-1943 στον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό σφύριζε το πρώτο τρένο του θανάτου για το Άουσβιτς με 2.800 Εβραίους συμπολίτες μας στοιβαγμένους σε σφραγισμένα εμπορικά βαγόνια. «Οι πύλες της κολάσεως» έχουν ανοίξει για να καταπιούν τον εβραϊκό πληθυσμό της Θεσσαλονίκης.

Το ξεκλήρισμα του εβραϊκού πληθυσμού αλλοίωσε οριστικά το πρόσωπο της πόλης. Η μεταπολεμική Θεσσαλονίκη θα είναι μια άλλη πόλη. Η σημερινή Θεσσαλονίκη δεν έχει τίποτε να χάσει, αντίθετα έχει πολλά να κερδίσει, αναγνωρίζοντας το πραγματικό της παρελθόν.

Αυτό το «χρέος μνήμης-ιστορικής δικαιοσύνης» εκπληρώνουν:

α) η «πορεία μνήμης» στις 16/3/2013, 11.30 π.μ., πλ. Ελευθερίας-Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός – τα δύο συμβολικά σημεία του μαρτυρίου των συμπολιτών μας

β) η έκθεση «Θεσσαλονίκη: το άνθος των Βαλκανίων» του Ιδρύματος Yad Vashem στο φουαγιέ του Δημοτικού Μεγάρου Θεσσαλονίκης

γ) Η έκθεση ιστορικών τεκμηρίων στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης «Μια πόλη αναζητά τις κεϊλότ της. Αόρατα πολιτισμικά μνημεία της εβραϊκής Θεσσαλονίκης».

δ) η διεκδίκηση από το γερμανικό κράτος 1.500.000.000 δισ. δραχμών – λύτρων που κατέβαλε η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης για να γλυτώσει 3.500 άρρενα μέλη της ηλικίας 18-45 ετών από την καταναγκαστική εργασία σε λατομεία και εργοτάξια της Μακεδονίας.

ε) η απάλειψη από δρόμους της πόλης των ονομάτων συνεργατών των Ναζί. Τις ονοματοθεσίες αποφάσισε το χουντικό δημοτικό συμβούλιο το 1969 και επικροτεί, προς το παρόν, η Επιτροπή Ονοματοθεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης.

στ) η μετατροπή σε «πάρκο μνήμης» της πλ. Ελευθερίας, όπου τον Ιούλιο του 1942 ξεκίνησε με ταπεινωτικά καψόνια η «τελική λύση» των εβραϊκής καταγωγής συμπολιτών μας

ζ) η επιστροφή από τη Μόσχα των αρχείων της Ισραηλιτικής Κοινότητας

η) η επανίδρυση στο ΑΠΘ της έδρας Εβραϊκών Σπουδών που κατάργησε ο Ι. Μεταξάς.

θ) η αποκατάσταση της ιθαγένειας όχι μόνο στους Έλληνες Εβραίους επιβιώσαντες του Ολοκαυτώματος αλλά και η απόδοσή της σε όσους απογόνους τους το επιθυμήσουν.

Η Θεσσαλονίκη δεν υπήρξε μόνο «μαρτυρική πόλη», αλλά είχε και το ιστορικό προνόμιο να γεννήσει στις 15 Μαΐου 1941 την «Ελευθερία», την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Αλλά στις τριήμερες επίσημες εκδηλώσεις της «εθνικής επετείου του ΟΧΙ», 26-28 Οκτωβρίου, ούτε καν αναφέρονται οι ηγέτες και οι μαχητές του ΕΛΑΣ που έσωσαν από την καταστροφή και απελευθέρωσαν την πόλη. Ούτε καν δρόμο θα βρούμε αφιερωμένο στην 30/10/1944, μέρα απελευθέρωσης της πόλης από τους Ναζί. Αντίθετα θα βρούμε πολλούς με τα ονόματα εκείνων που την παρέδωσαν ή συνεργάστηκαν με τα στρατεύματα Κατοχής.

Η ανάδειξη της τιμωρημένης ιστορικής μνήμης-αλήθειας για την πόλη μας δεν είναι μια άγονη παρελθοντολογία ούτε ζήτημα ηθικής. Είναι ανάχωμα και πολιτικό όπλο ενάντια στη νεοναζιστική πανούκλα που βρωμίζει όχι μόνο τα έδρανα της Βουλής, αλλά και θεωρητικοί-υμνητές της, όπως ο Ι. Κωτούλας*, διορίζονται σε κρίσιμα δημόσια πόστα από την συγκυβέρνηση της συμφοράς. Γιατί «ο δήμιος σκοτώνει πάντα δύο φορές, τη δεύτερη με τη λήθη», όπως έγραψε ο επιζήσας του Ολοκαυτώματος Ελί Βιζέλ.

Η απόκρισή μας στην εναγώνια «κραυγή για το αύριο» των νεκρών ή επιζώντων του Ολοκαυτώματος, των Τσιγγάνων, των ομοφυλόφιλων, των κομμουνιστών, των «ανεπιθύμητων στοιχείων της φυλετικής υπεροχής», πρέπει να είναι ο πολιτικός μετασχηματισμός της ιστορικής μνήμης, που σημαίνει σήμερα: αποκατάσταση των ιστορικών αδικιών, άρση του αποκλεισμού της Γάζα, αναγνώριση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταπολέμηση των ανισοτήτων και κάθε μορφής διακρίσεων.

Θυμόμαστε προπαντός φέτος τους 300 Έλληνοεβραίους ομήρους του Άουσβιτς και τις ηρωικές Εβραιοπούλες από τη Θεσσαλονίκη, εργάτριες στο εργοστάσιο πυρομαχικών ΟΥΝΙΟΝ, που στις 7 Οκτωβρίου 1944 ανατίναξαν ένα από τα κρεματόρια της ανείπωτης φρίκης.

(Ανακοίνωση  δημοτικής παράταξης «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ»)

ΠΟΡΕΙΑ ΜΝΗΜΗΣ

Πριν από 70 χρόνια, στις 15 Μαρτίου του 1943, διαδραματίστηκε η πρώτη πράξη ενός εφιαλτικού έργου που ολοκληρώθηκε με τον αφανισμό του εβραϊκού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης. Για πολλές δεκαετίες, η απώλεια αυτού του δυναμικού στοιχείου της πόλης μας, βιώθηκε ως μία συλλογική ενοχή, μέσα στη σιωπή που τροφοδοτούσε τη λήθη.

70 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού που μετέφερε τους Εβραίους Θεσσαλονικείς στα κρεματόρια του Άουσβιτς-Μπίρκεναου, η διατήρηση της μνήμης αποτελεί ύψιστο καθήκον. Όχι μόνο για τη δικαίωση των χαμένων συμπολιτών μας, αλλά και γιατί η μνήμη θα διαφυλάξει τις επόμενες γενιές από παρόμοιες τραγικές εμπειρίες. Αυτό το καθήκον ανέλαβε να υλοποιήσει πρώτη η Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη και η διοίκηση του Δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη. Μέσα από πλήθος εκδηλώσεων αλλά και με την ένταξη της Θεσσαλονίκης στο Δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων η Πρωτοβουλία σπάει τη σιωπή και δημιουργεί μία ισχυρή παρακαταθήκη ώστε να μη ξαναζήσει η πόλη μας τη φρίκη του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.

Το Σάββατο, 16 Μαρτίου, με την Πορεία Μνήμης που θα ξεκινήσει στις 11:30 π.μ. από την Πλατεία Ελευθερίας και θα καταλήξει στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό στέλνουμε όλοι το μήνυμα ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!

Εκπληρώνουμε το χρέος Μνήμης στους συμπολίτες μας Εβραίους που ξεριζώθηκαν από την πόλη και άφησαν ένα κενό στον κοινωνικό ιστό της, αλλάζοντας για πάντα την φυσιογνωμία της. Το οφείλουμε σε εκείνους, το οφείλουμε σ’ εμάς και τα παιδιά μας.

(Ανακοίνωση της δημοτικής παράταξης "Πρωτοβουλία για την Θεσσαλονίκη" 
 

Πριν 70 χρόνια, τα ξημερώματα της Δευτέρας 15 Μαρτίου 1943 ξεκίνησε το πρώτο από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό την Πολωνία. Πρώτα μεταφέρθηκαν οι κάτοικοι του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς, ο οποίος βρισκόταν δίπλα στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Έπειτα, ο κενός συνοικισμός μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Οδηγήθηκαν σε αυτόν πρώτα οι κάτοικοι από τις διπλανές γειτονιές (Μικρού Σταθμού, Αγίας Παρασκευής, Ρεζή Βαρδάρ) και από εκεί επιβιβάστηκαν με τη βία στα τρένα για την Πολωνία. Ακολούθησαν οι Εβραίοι των άλλων συνοικιών της Θεσσαλονίκης. 

Εκτός των εκδηλώσεων που προαναφέρθηκαν θα γίνουν και οι εξής:

Σάββατο, 16 Μαρτίου 2013
 Συναυλία Σεφαραδίτικης μουσικής (λαντίνο) “The Jewish Soul” με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης  
στη μνήμη των 50.000 Θεσσαλονικέων Εβραίων που θανατώθηκαν από τους Ναζί ώρα προσέλευσης: 20:30

(Κυριακή (17 Μαρτίου)  Μνημόσυνο που θα τελεστεί στην Εβραϊκή Συναγωγή.